Ut de oede doze :

  "Sinte Maortens aovend"

In mijn roots, West-Vlaanderen worden er vandaag véél wafels gebakken.

Dat ga ik straks ook doen want de kinderen komen langs.

Het worden Bierwafels met gist etc. gebakken als Brusselse wafels.

(recept gevonden op google : O Dierbaar België-http://belgisch.wereldsmaken.com)

illustratie Sven Nordqvist

 Wie geen wafelijzer heeft, maar toch traditioneel wil zijn, kan ook PALLULLEN bakken.

Pallullen zijn West-Vlaamse pannenkoeken.

Pallullen blijven wel langer warm als je ze opstapelt, ze hoeven niet te drogen.

Findus de kat van opa Pettson doet het hierboven wel ....ANDERS.

Deze figuren uit de boeken van Sven Nordqvist waren ooit bij mijn kroost én in mijn klas
even geliefd als wafels met pallullen, maar we wijken wéér af...
Sinte Maortens dus....

WestVlaamse geprepareerde suikerbieten

op de vooravond van 11 november - Sinte Maortensaovend dus -
wordt er op verschillende plaatsen in Vlaanderen en Nederland,
 feest gevierd : of met vuren of een lichtjes-optocht
of Sint Maarten die lekkers en speelgoed brengt voor de kinderen....
In mijn geboorteplaats, toen ik nog erg jong was, gingen de kinderen én
de Koninklijke Harmonie Sint Cecilia die avond rond in het dorp met LANTAARNTJES.
Traditioneel werden die lantaarns liefst uit suikerbieten gesneden...
maar de leden van de harmonie hingen papieren lampionnekens aan hun muziekinstrument
omdat bieten veel te zwaar waren... zekers voor het kleine piccolootje en zo!
Kleine kinderhandjes hadden het ook makkelijker met zo'n papieren "accordion".
Dat waren  zo'n 2 platte ronde kartonnetjes met gevouwen "accordeon" papier tussen
die je dan moest uittrekken. Dat mocht je niet te bruusk of te "ûvollig" doen
of je papieren plisséekes ofte plooikes hadden al direct een ferme deuk... of erger : EEN SCHEUR.
In het onderste kartonnetje was een alluminium kaarshoudertje vast geniet
maar pa en ma vonden brandende KAARSEN véél te gevaarlijk voor hun pyromanen -
dus we hadden een mini lampje aan zo'n rechthoekige platte batterij in onze lantaarntjes.
Je tong kreeg erg interessante sensaties als je aan die ijzeren lipjes bovenaan die batterij likte...
maar ik wijk weeral af....

Suikerbieten uithollen en insnijden zodat ze een 'gezicht' krijgen
was een lastig en zelfs gevaarlijk karwei (als pa de patattenmesjes net bijgeslepen had)
Toen we wat ouder waren en ook met de jeugdbeweging
mochten we dat werkje ZELF doen.
Als je de schedel, kop of de "hulle" bovenop vast zette met IJZERDRAAD in plaats
van touw als draaghengsel - deed je best dubbele wanten aan want dat
draagijzer werd verskoeperend HEET,  eens uw kaarstuutje in de biet goed brandde! 
'k Deed het uithollen ook nog één keer in Leuven, toen driejarige dochterlief
neef en nichtje uit de far west te logeren kreeg.
Die hadden VOLLE BIETEN mee voor de gelegenheid.
Tante en nonkel (wij dus) hebben hééél de namiddag zitten hakken, snijden en kerven !
't Werd een héérlijke logeerpartij maar we waren de aller aller allerénigste in Leuven
die ZINGEND liepen rond te zeulen met een lichtje in een biet... RAAR
We zongen van langsom stiller... 't was toch 't zelfde niet, allenig zo,  in Brabant!

'k Heb een tijdje geleden aan broers en zussen gevraagd om me de tekst van het
traditionele Sinte-Maortens liedje eens op te sturen want ik kon het me niet meer
helemaal herinneren en de eerste vers-regels bleven om een of andere reden spoken in mijn hoofd.
Ik ontving méér dan negen verschillende versies van IEDEREEN !!
(merci)

Sinte Maortens aovent
de sterre gao mee nao Gent
En oet ons moederke waofelkes bakt
dan zitte 'k ik zwô gèren omtrent
waok vier, staok vier
Sinte Maortens komt olhier
mê zinne blwôte'n aorme
warme warme viere
't es morgen sinte Liere
en overmorgen Sinte Lap
'k ete minne bûk vul zoete pap

SINTE MAORTENS !!! komt oêlhier!!
Drink't et ut
en tapt ê nieuw!

Dit is de versie uit mijn roots die IK me dus weer herinner...

En nu
 ben ik da moederke en moet ik aan 't bakken gaan denken!

 Smaôkelik ollemaôle !